ปฏิบัติธรรมคือการพักผ่อน....อ้อม - พิยดา อัครเศรณี

<TABLE cellSpacing=0 cellPadding=5 width="100%" border=0><TBODY><TR><TD>

อ้อม
พิยดา อัครเศรณี



ปฏิบัติธรรมคือการพักผ่อน​

ภาพการปฏิบัติธรรมครั้งแรก สมัยเด็กอ้อมมักไปทำบุญกับคุณยาย บ้านท่านอยู่นครนายก ก่อนนี้เรามักไปนั่งที่ศาลาวัด ฟังเทศน์ แต่อ้อมมักไปนอนหลับ พอโตมาหน่อยคุณย่าไปบวช ท่านอายุมากแล้ว อ้อมเลยตามไปอยู่เป็นเพื่อน ช่วยดูแล คอยชงโอวัลติน ยกข้าว ทำอะไรให้คุณย่า สมัยก่อนจะมีแต่คนแก่ๆ ไปบวชที่วัด คุณย่าปฏิบัติธรรม อ้อมนั่งสมาธิ นั่งไปก็หลับ ตอนนั้นอ้อมยังเด็กมาก ไม่เข้าใจว่าสวดมนต์ไปเพื่ออะไร ฟังเทศน์แล้วก็งง มีต่อต้านเล็กน้อยเพราะไม่เข้าใจ

สมัยเรียนมัธยมอยู่โรงเรียนมาแตร์เดอีวิทยาลัย ที่โรงเรียนมีการเก็บเงินเพื่อทำบุญให้โรงเรียนน้อง แบ่งเวรออกเป็นกลุ่มสี แต่ละสีต้องไปโรงเรียนน้อง ต้องไปช่วยเลี้ยงเด็กอ่อน บางทีก็ต้องไปบ้านพักคนชรา แล้วแต่โรงเรียนจัดเวร สัปดาห์ที่มาถึงเวรเรา เราก็ต้องไป บางทีอ้อมนึกในใจว่าไม่อยากไปเลย โรงเรียนจะเน้นคำว่า servant แปลว่าผู้รับใช้ เหมือนปลูกฝังให้เราช่วยเหลือคนโน้นคนนี้ตั้งแต่เด็ก คงค่อยๆ ซึมซับ โตมาอ้อมเลยรู้สึกอยากทำบุญ อยากช่วยคน
ช่วงเรียนมหาวิทยาลัยอ้อมลองนั่งสมาธิ อยากศึกษาดูว่าคืออะไร ชวนกันกับเพื่อนไปตามที่โน่นที่นี่ รู้บ้างไม่รู้บ้าง บางทีเขานั่งสมาธิกัน นั่งๆ ไปถามว่าเห็นปราสาทมั้ย อ้อมลืมตาขึ้นมากับเพื่อน เราไม่เห็นจะเห็นอะไรเลย รู้สึกว่าไม่ตอบคำถามเรา

</TD><TD> </TD></TR></TBODY></TABLE>

พอดีมีรุ่นพี่โรงเรียนมาแตร์เดอีคนนึงที่สนใจศึกษาธรรมะ เขาลองปฏิบัติมาหลายที่แล้ว เลยชวนอ้อมไปที่วัดห้วยส้ม เชียงใหม่ ที่นั่นมีการปฏิบัติวิปัสสนาในแนวสติปัฏฐาน ๔ อ้อมรู้สึกว่าอาจารย์ตอบคำถามที่เรามีข้อสงสัยได้ บางทีเป็นคำถามที่ไม่มีคำตอบ เราไม่ควรจะต้องสงสัย แต่เราก็สงสัย ทำไมบางคนทำชั่วแล้วยังได้ดี ทำไมคนนี้นิพพานง่ายจัง ทำไมองคุลิ-มาลอย่างนั้นอย่างนี้ ฯลฯ อ้อมเป็นคนมีปัญหาเยอะมาก แล้วเขาตอบปัญหาของเราได้ด้วยเหตุและผล เลยทำให้เราเชื่อด้วยเหตุและผล

อาจารย์บอกว่าอ้อมเจ้าปัญหามาก เราเป็นคนที่ต้องมีเหตุผลไงคะ ปกติที่เคยเรียนวิทยาศาสตร์ ต้องมีเหตุผลใช่มั้ย เราคือผ้าเปื้อนสีแล้ว เวลาเราเข้าไปปฏิบัติ เราก็สงสัยอยู่นั่นแหละ บางคนที่เป็นผ้าขาวไม่รู้เรื่องมา พอเข้าไปถึงปฏิบัติตามไปก็จบ ไม่ต้องสงสัยมาก แต่การที่อาจารย์ให้คำตอบเราได้ อ้อมเลยเกิดแรงใจที่จะปฏิบัติต่อ

การเข้าปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐาน ๗ คืน ๘ วัน ที่วัดห้วยส้มจะปฏิบัติแบบเคร่งครัดมาก ไม่ให้คุยกันเลย เพื่อให้มีขณิกสมาธิอยู่ทุกขณะ จะได้นั่งแล้วเกิดสภาวธรรมขึ้นมา แต่เราก็มีแอบคุยบ้างนะคะ ถ้าเราทำได้ตลอดอย่างนั้นก็เกิดสภาวะจริงๆ อ้อมทำได้แค่วันแรกๆ หลังทำไม่ค่อยได้ มีหลุดพูดไปบ้าง บางทีกินข้าว ๓-๔ คำ กำหนดไม่ไหวแล้ว หรือไปส่องกระจกแล้วรู้สึกว่าเราผอมมากเลย

ตอนแรกที่ไปปฏิบัติอ้อมไม่เข้าใจหรอก ว่าทำอะไรกัน พอไปหลายๆ ครั้ง อ้อมถึงเริ่มเข้าใจว่า อ๋อ ที่เขาให้ทำช้า เพื่อที่ว่าออกไปแล้วจะได้ทำอะไรให้ได้เร็วขึ้นกว่าเดิมและมีสติตลอดเวลา อ้อมอยากให้เวลาเราเจออะไรแล้วไม่ตกใจกับมันมากเกินไป เรารู้ว่าเราไปเพื่อฝึกให้มีสติมากขึ้น เอามาใช้กับชีวิตประจำวันได้

ปกติอ้อมเป็นคนทำอะไรเร็ว พอไปปฏิบัติแล้วเราช้าลง ทำอะไรค่อยๆ ทำ เมื่อเกิดอะไรขึ้นหรือมีสิ่งมากระทบ เราก็มีสติ อ้อมว่าการที่เราทำอะไรช้าลงก็ดีนะคะ แต่ต้องปรับใช้ให้เหมาะ อันไหนควรช้าก็ช้า อันไหนควรเร็วก็เร็ว มีสติรู้ไงคะ ไม่ใช่อยู่วัดแล้วช้า ออกมาก็ช้า ไม่ต้องไปไหนกันพอดี

มีสติคือรู้ในทุกสิ่งที่เกิดขึ้น อย่างคุยอยู่ก็รู้ว่าเราคุย ไม่ใช่ใจไปคิดถึงงานที่ทำเมื่อกี้ ฉันขึ้นเวทีไปไม่ดีเลย มัวแต่ไปพะว้าพะวัง ตรงนี้ก็ไม่มีสมาธิแล้ว ตอนนี้คุยอยู่ มีสติคุยตรงนี้นะ เดี๋ยวต้องไปกินข้าวกับเพื่อน อย่าเพิ่งไปคิดว่าอยากกินอะไร คุยให้เสร็จก่อน พออยู่กับปัจจุบัน จะทำให้อะไรง่ายขึ้น

เมื่อก่อนอ้อมเป็นคนอารมณ์ร้อนกว่านี้เยอะ หลังจากไปปฏิบัติมา ตอนนี้อ้อมเฉยขึ้น นิ่งขึ้น มีเหตุผลขึ้น เวลามีปัญหาอะไรไม่แตกตื่นตกใจมาก มีปัญหา เอ้า ว่ากันไป

เรื่องความโกรธยังมีอยู่บ้าง พระอาจารย์สอนว่าโกรธใครให้แผ่เมตตาทั้งตัวเองและคนนั้น แต่อ้อมยังทำไม่ค่อยได้ ยังมีกิเลสอยู่เยอะ โชคดีที่อ้อมเป็นคนลืมง่าย โกรธใครแล้วก็ลืม เจอหน้ากันอ้อมยังไปทักทายสวัสดีเขาก่อน ทำเอาเขางง แล้วมานึกได้ตอนหลังว่าเราเคยโกรธคนนี้นี่นา กลายเป็นเรื่องดีไป

พอไปปฏิบัติหลายๆ ครั้งอ้อมเริ่มรู้ว่าไม่ต้องนิพพานก็ได้มั้ง คงไม่มีทาง อีกไม่รู้กี่ชาติ อ้อมคงยังไม่มุ่งไปทางธรรมแบบร้อยเปอร์เซ็นต์ เลยเอาให้พอเหมาะพอดีพอควร นำมาใช้กับการทำงานหรือการใช้ชีวิตได้

อ้อมยังปลงไม่ค่อยได้น่ะค่ะ ยังมีกิเลสอยู่ คงยังอยู่ทางโลก อ้อมยังอยากกินของอร่อย อย่างวิปัสสนาเวลากำหนดกิน ไม่ให้ยินดีไปกับรสอาหาร แต่บางทีอ้อมก็กำหนดว่า