ถ้ามองเป็น แม้แต่ความทุกข์ก็เป็นเรื่อง "ได้"

............................
ถ้ามองเป็น แม้แต่ความทุกข์ก็เป็นเรื่อง "ได้"
ความทุกข์นั้นสอนดีกว่าความสุข
หรือถ้าว่ากันโดยที่แท้แล้วความสุขนั้น
อาจจะไม่สอนอะไรเสียเลยก็ได้
แต่ความทุกข์นั้นสอนมากทีเดียวและสอนดีด้วย

แต่ละคนก็ไม่เปิดโอกาสให้ความทุกข์นั้นสอน
พอมีความทุกข์เข้ามาก็สมัครเป็นเจ้าทุกข์เสีย
ไม่พยายามจัดแจงหรือกระทำให้ความทุกข์นั้นเป็นผู้สอน

เคยเตือนกันแล้วเคยเตือนกันเล่าว่า
ให้ดูให้ดีมันมีแต่ได้ไม่มีเสีย
แม้แต่ความทุกข์ซึ่งคนเขามองกันเป็นเรื่องเสีย
นี่เรียกว่ามองไม่เป็น

ถ้ามองเป็น แม้แต่ความทุกข์ก็เป็นเรื่อง "ได้"
ไม่ใช่หมายความว่า "ได้ทุกข์"
แต่ว่า "ได้โอกาส" ที่จะศึกษาเรื่องความทุกข์
ถ้าไม่มีความทุกข์มาแล้วจะศึกษาความทุกข์ได้อย่างไร

ถ้าไม่ศึกษาความทุกข์มันก็ไม่รู้จักความทุกข์
แต่ถ้าไม่มีความทุกข์มาแล้วเราจะศึกษาอะไร

ดังนั้น เราต้องมีความทุกข์จริงๆ มา
ไม่ใช่นึกๆ เอาว่าความทุกข์เป็นอย่างนั้นอย่างนี้
เรื่องในพระศาสนานี้ไม่ใช่เรื่องนึกๆ เอา
จะศึกษาเรื่องอะไรก็ต้องมีเรื่องนั้นจริงๆ

จะศึกษาเรื่องอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา
ก็ต้องศึกษาลงไปบนสิ่งซึ่งกำลังแสดง อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา
และก็ต้องเป็น "ภายใน" ด้วย การไปมัวศึกษา
อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา ของคนอื่นของสิ่งอื่นนั้นเป็นไปไม่ได้

หรืออยากจะเป็นไปได้ก็ได้ผลน้อย
นี่ก็ต้องศึกษา อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา
ที่มีอยู่ในความรู้สึกของตนเอง
ความเจ็บไข้ก็เป็นสิ่งหนึ่งซึ่งแสดง อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา

เรียกว่ามันเป็นตัวความทุกข์อยู่แล้ว
ก็เป็นการแสดงทุกขังได้ดี
เพราะความเปลี่ยนแปลงจากความสบาย

มาเป็นความไข้นี้มันก็แสดงอนิจจังที่ดีอย่างยิ่งอยู่แล้ว
เพราะความที่เจ็บไข้มันไม่อยู่ในอำนาจของใคร
นี่ก็เป็นการแสดงอนัตตาของสังขารอันนั้นอยู่แล้ว

เพราะฉะนั้นควรจะถือเอาโอกาสเช่นนี้
ทำสิ่งที่เป็นทุกข์ให้กลายเป็นความรู้
สำหรับจะแก้ความทุกข์นั้นเอง
พุทธทาสภิกขุ
ที่มา : มาฆบูชาเทศนา ปี 2517 เรื่อง การมีสติสัมปชัญญะรอดของเวลา
จดหมายเหตุพุทธทาส #1115170207030
ฟัง http://sound.bia.or.th/catalogue.php?item_code=1115170207030